- 81
- 174
- 34
S02E26
मी डोळे मिटून घेतले होते. माझ्या डोक्यात विचारांचं शून्य होतं. इतका वेळ चाललेला तो भावनांचा कल्लोळ, तो अपराधीपणा, ती ओढ... सगळं काही त्या एका अंतिम क्षणाने जणू पुसून टाकलं होतं, आणि मागे उरली होती ती फक्त एक प्रचंड मोठी शारीरिक आणि मानसिक थकवा असलेली पोकळी.
माई माझ्या मिठीत होती, तिचं डोकं माझ्या छातीवर विसावलं होतं. तिचे डोळे मिटलेले होते आणि श्वास खोलवर पण दमल्यासारखे येत होते. तिच्या चेहऱ्यावर आता कोणतीच तीव्र भावना नव्हती, फक्त एक नितांत थकवा आणि कदाचित... एक प्रकारचं समाधान? मला कळत नव्हतं.
बराच वेळ आम्ही तसेच पडून राहिलो. खोलीत सकाळचा सूर्यप्रकाश आता चांगलाच भरला होता, खिडकीतून येणारी सोनेरी किरणं आमच्या अनावृत्त शरीरांवर पडत होती, पण त्या प्रकाशाकडे लक्ष देण्याचीही माझ्यात शक्ती नव्हती. हळूहळू माझे श्वास आणि हृदयाचे ठोके सामान्य होऊ लागले. माझ्या मनात पुन्हा विचारांनी गर्दी करायला सुरुवात केली – रात्रीचं ते भयाण कर्तव्य, सकाळची ही अनपेक्षित जवळीक, आणि आता... आता पुढे काय?
मी हळूच डोळे उघडले आणि माईच्या शांत चेहऱ्याकडे पाहिलं. तिच्या पापण्या अजूनही मिटलेल्या होत्या. तिच्या कपाळावर घामाचे थेंब जमा झाले होते. मी माझा हात उचलला, जो तिच्या पाठीवर होता, आणि अत्यंत हळूवारपणे तिच्या कपाळावरचे आणि गालावरचे केस बाजूला सारले. माझा स्पर्श बहुधा तिला जाणवला.
तिने अत्यंत हळूवारपणे डोळे उघडले. तिची नजर थेट माझ्या डोळ्यांत गेली. त्या नजरेत आता सकाळची ती धुंदी नव्हती, पण थकवा आणि एक विचित्र मार्दव होतं. आम्ही काही क्षण फक्त एकमेकांकडे पाहत राहिलो.
"माई...?" मी अत्यंत हळू आवाजात, जवळजवळ न ऐकू येण्याइतक्या आवाजात विचारलं.
तिने प्रतिसाद म्हणून फक्त तिच्या पापण्यांची उघडझाप केली.
"तू... ठीक आहेस?" मला हा प्रश्न विचारतानाही अपराधी वाटत होतं.
तिने उत्तर दिलं नाही. तिने फक्त माझा हात तिच्या गालावर अधिक दाबला आणि पुन्हा डोळे मिटून घेतले. जणू तिला बोलायचं नव्हतं, किंवा कदाचित तिच्याकडे बोलायला शब्दच नव्हते.
मीही शांत राहिलो. आम्ही पुन्हा त्या शांततेत शिरलो. पण आता ती शांतता सकाळच्या सुरुवातीसारखी नव्हती. त्यात आता एका पार पडलेल्या क्रियेचा, एका पूर्ण झालेल्या (जरी लादलेल्या) कर्तव्याचा, आणि एका अत्यंत गुंतागुंतीच्या अनुभवाचा थकवा मिसळला होता.
मी तिला तसंच माझ्या मिठीत ठेवलं. माझा एक हात तिच्या पाठीवरून फिरत होता, तिला शांत करण्याचा, तिला आधार देण्याचा एक मूक प्रयत्न करत होता. दुसरा हात तिच्या केसांतून फिरत होता.
काही वेळाने तिनेच शांतता भंग केली. तिचा आवाज अत्यंत क्षीण होता. "दमले रे मी... बाळा..."
"हम्म..." मी म्हणालो. "मी पण."
"झोप येतेय..." ती पुटपुटली.
"झोप तर मग," मी म्हणालो, तिच्या कपाळावर ओठ टेकवत. "मी आहे इथेच."
तिने एक खोल श्वास घेतला आणि ती खऱ्या अर्थाने शांत झाली. तिचे श्वास आता अधिक संथ झाले होते, आणि काही क्षणांतच ती माझ्या मिठीत पुन्हा झोपी गेली. एका लहान मुलासारखी, निरागसपणे.
आणि मी... मी जागाच होतो. तिच्या शांत झोपलेल्या चेहऱ्याकडे पाहत. माझ्या मनात आता अपराधीपणासोबत एक विचित्र प्रकारची जबाबदारीची भावनाही येत होती. तिने माझ्यासाठी हे केलं होतं. तिने स्वतःला माझ्या स्वाधीन केलं होतं. आता तिची काळजी घेणं, तिला जपणं, हे माझं कर्तव्य होतं. पण कसं? कोणत्या नात्याने? ह्या प्रश्नांची उत्तरं माझ्याकडे नव्हती. सकाळ आता दुपारकडे झुकत होती, पण आम्ही अजूनही त्याच खोलीत, त्याच परिस्थितीत अडकलेलो होतो. बाहेरच्या जगाला सामोरं जाण्याचं धैर्य माझ्यात नव्हतं, आणि कदाचित तिच्यातही. आम्ही फक्त एकमेकांच्या साथीने त्या थकलेल्या शांततेत विसावलो होतो.
त्या मिठीत, त्या शांततेत, आम्ही दोघेही नकळत पुन्हा झोपी गेलो होतो. पण ती शांतता फार काळ टिकली नाही. मला जाग आली ती थेट सूर्य डोक्यावर आल्यावर. खिडकीतून येणारा प्रकाश आता सोनेरी नव्हता, तर तो प्रखर होता, दुपारची वेळ झाल्याची जाणीव करून देणारा होता. मी घड्याळ पाहिलं आणि माझ्या काळजात धस्स झालं – दुपारचा एक वाजून गेला होता! आम्ही इतका वेळ झोपलो होतो? कालच्या रात्रीचा आणि आज सकाळच्या भावनिक आणि शारीरिक थकव्याने आम्हाला पूर्णपणे गाठलं होतं.
माझ्या हालचालीने माईही जागी झाली. तिने डोळे उघडले, खिडकीबाहेरच्या प्रखर प्रकाशाकडे पाहिलं आणि मग घड्याळाकडे पाहून तीही दचकली. आम्ही दोघेही पटकन उठून बसलो. रात्रीची आणि सकाळची ती जवळीक आता कुठल्या कुठे पळून गेली होती, आणि तिची जागा एका विचित्र अवघडलेपणाने आणि उशीर झाल्याच्या शरमिंदेपणाने घेतली होती.
आम्ही लगबगीने उठून कपडे घातले. कोणीच काही बोलत नव्हतं. खोलीतील वातावरण आता सकाळपेक्षाही अधिक गंभीर वाटत होतं. बाहेर बायको काय म्हणेल, ह्याचीच भीती दोघांच्याही मनात होती.
आम्ही अत्यंत संकोचाने खोलीचं दार उघडून बाहेर आलो. हॉल रिकामा होता. आम्ही डायनिंग टेबलजवळ आलो, तर तिथे जेवणाची ताटं मांडून ठेवली होती आणि ती झाकलेली होती. माझी बायको तिथे नव्हती.
"कुठे गेली ही?" मी हळूच म्हणालो.
माईने फक्त खांदे उडवले.
तेवढ्यात माझी बायको आतल्या खोलीतून बाहेर आली. तिच्या चेहऱ्यावर आश्चर्य किंवा राग नव्हता. उलट ती अत्यंत शांत आणि समजूतदारपणे आमच्याकडे पाहून हसली.
"अरे व्वा! उठलात शेवटी!" ती म्हणाली, तिच्या आवाजात कोणताच दोष नव्हता. "मला वाटलं, काल रात्री झोप झाली नसेल नीट, म्हणून नाही उठवलं तुम्हाला. आराम करा म्हटलं. मी जेवण बनवून ठेवलंय. हातपाय धुऊन या, मी वाढते."
तिचं ते वागणं मला अनपेक्षित होतं. ती इतकी समजूतदार कशी वागत होती? तिला राग आला नसेल? की... की तिला हेच हवं होतं? आमच्या उशिरा उठण्याला तिने आमच्यातील 'जवळीक' समजून दुजोरा दिला होता का? तिच्या मनात नक्की काय चाललं होतं, हे कळायला मार्ग नव्हता, पण तिच्या त्या समजूतदारपणामुळे माझा जीव अधिकच घुसमटला.
आम्ही हातपाय धुऊन आलो. तिने आम्हाला जेवायला वाढलं. जेवतानाही ती आमच्याशी अगदी सहजपणे बोलत होती, जणू काही आमच्यात काहीतरी अत्यंत खास आणि गोपनीय घडत होतं, ज्याला ती पूर्ण पाठिंबा देत होती. ती माईची अधिकच काळजी घेत होती.
जेवण झाल्यावर, ती अचानक उठली. "अरे हो, मला आठवलंच! मला जरा बाजारात जायचं होतं, मैत्रिणीकडेही चक्कर टाकायची आहे. तुम्ही बसा आरामात, मी येते जाऊन,"
असं म्हणत ती पटकन पर्स घेऊन घराबाहेर पडलीसुद्धा.
मी डोळे मिटून घेतले होते. माझ्या डोक्यात विचारांचं शून्य होतं. इतका वेळ चाललेला तो भावनांचा कल्लोळ, तो अपराधीपणा, ती ओढ... सगळं काही त्या एका अंतिम क्षणाने जणू पुसून टाकलं होतं, आणि मागे उरली होती ती फक्त एक प्रचंड मोठी शारीरिक आणि मानसिक थकवा असलेली पोकळी.
माई माझ्या मिठीत होती, तिचं डोकं माझ्या छातीवर विसावलं होतं. तिचे डोळे मिटलेले होते आणि श्वास खोलवर पण दमल्यासारखे येत होते. तिच्या चेहऱ्यावर आता कोणतीच तीव्र भावना नव्हती, फक्त एक नितांत थकवा आणि कदाचित... एक प्रकारचं समाधान? मला कळत नव्हतं.
बराच वेळ आम्ही तसेच पडून राहिलो. खोलीत सकाळचा सूर्यप्रकाश आता चांगलाच भरला होता, खिडकीतून येणारी सोनेरी किरणं आमच्या अनावृत्त शरीरांवर पडत होती, पण त्या प्रकाशाकडे लक्ष देण्याचीही माझ्यात शक्ती नव्हती. हळूहळू माझे श्वास आणि हृदयाचे ठोके सामान्य होऊ लागले. माझ्या मनात पुन्हा विचारांनी गर्दी करायला सुरुवात केली – रात्रीचं ते भयाण कर्तव्य, सकाळची ही अनपेक्षित जवळीक, आणि आता... आता पुढे काय?
मी हळूच डोळे उघडले आणि माईच्या शांत चेहऱ्याकडे पाहिलं. तिच्या पापण्या अजूनही मिटलेल्या होत्या. तिच्या कपाळावर घामाचे थेंब जमा झाले होते. मी माझा हात उचलला, जो तिच्या पाठीवर होता, आणि अत्यंत हळूवारपणे तिच्या कपाळावरचे आणि गालावरचे केस बाजूला सारले. माझा स्पर्श बहुधा तिला जाणवला.
तिने अत्यंत हळूवारपणे डोळे उघडले. तिची नजर थेट माझ्या डोळ्यांत गेली. त्या नजरेत आता सकाळची ती धुंदी नव्हती, पण थकवा आणि एक विचित्र मार्दव होतं. आम्ही काही क्षण फक्त एकमेकांकडे पाहत राहिलो.
"माई...?" मी अत्यंत हळू आवाजात, जवळजवळ न ऐकू येण्याइतक्या आवाजात विचारलं.
तिने प्रतिसाद म्हणून फक्त तिच्या पापण्यांची उघडझाप केली.
"तू... ठीक आहेस?" मला हा प्रश्न विचारतानाही अपराधी वाटत होतं.
तिने उत्तर दिलं नाही. तिने फक्त माझा हात तिच्या गालावर अधिक दाबला आणि पुन्हा डोळे मिटून घेतले. जणू तिला बोलायचं नव्हतं, किंवा कदाचित तिच्याकडे बोलायला शब्दच नव्हते.
मीही शांत राहिलो. आम्ही पुन्हा त्या शांततेत शिरलो. पण आता ती शांतता सकाळच्या सुरुवातीसारखी नव्हती. त्यात आता एका पार पडलेल्या क्रियेचा, एका पूर्ण झालेल्या (जरी लादलेल्या) कर्तव्याचा, आणि एका अत्यंत गुंतागुंतीच्या अनुभवाचा थकवा मिसळला होता.
मी तिला तसंच माझ्या मिठीत ठेवलं. माझा एक हात तिच्या पाठीवरून फिरत होता, तिला शांत करण्याचा, तिला आधार देण्याचा एक मूक प्रयत्न करत होता. दुसरा हात तिच्या केसांतून फिरत होता.
काही वेळाने तिनेच शांतता भंग केली. तिचा आवाज अत्यंत क्षीण होता. "दमले रे मी... बाळा..."
"हम्म..." मी म्हणालो. "मी पण."
"झोप येतेय..." ती पुटपुटली.
"झोप तर मग," मी म्हणालो, तिच्या कपाळावर ओठ टेकवत. "मी आहे इथेच."
तिने एक खोल श्वास घेतला आणि ती खऱ्या अर्थाने शांत झाली. तिचे श्वास आता अधिक संथ झाले होते, आणि काही क्षणांतच ती माझ्या मिठीत पुन्हा झोपी गेली. एका लहान मुलासारखी, निरागसपणे.
आणि मी... मी जागाच होतो. तिच्या शांत झोपलेल्या चेहऱ्याकडे पाहत. माझ्या मनात आता अपराधीपणासोबत एक विचित्र प्रकारची जबाबदारीची भावनाही येत होती. तिने माझ्यासाठी हे केलं होतं. तिने स्वतःला माझ्या स्वाधीन केलं होतं. आता तिची काळजी घेणं, तिला जपणं, हे माझं कर्तव्य होतं. पण कसं? कोणत्या नात्याने? ह्या प्रश्नांची उत्तरं माझ्याकडे नव्हती. सकाळ आता दुपारकडे झुकत होती, पण आम्ही अजूनही त्याच खोलीत, त्याच परिस्थितीत अडकलेलो होतो. बाहेरच्या जगाला सामोरं जाण्याचं धैर्य माझ्यात नव्हतं, आणि कदाचित तिच्यातही. आम्ही फक्त एकमेकांच्या साथीने त्या थकलेल्या शांततेत विसावलो होतो.
त्या मिठीत, त्या शांततेत, आम्ही दोघेही नकळत पुन्हा झोपी गेलो होतो. पण ती शांतता फार काळ टिकली नाही. मला जाग आली ती थेट सूर्य डोक्यावर आल्यावर. खिडकीतून येणारा प्रकाश आता सोनेरी नव्हता, तर तो प्रखर होता, दुपारची वेळ झाल्याची जाणीव करून देणारा होता. मी घड्याळ पाहिलं आणि माझ्या काळजात धस्स झालं – दुपारचा एक वाजून गेला होता! आम्ही इतका वेळ झोपलो होतो? कालच्या रात्रीचा आणि आज सकाळच्या भावनिक आणि शारीरिक थकव्याने आम्हाला पूर्णपणे गाठलं होतं.
माझ्या हालचालीने माईही जागी झाली. तिने डोळे उघडले, खिडकीबाहेरच्या प्रखर प्रकाशाकडे पाहिलं आणि मग घड्याळाकडे पाहून तीही दचकली. आम्ही दोघेही पटकन उठून बसलो. रात्रीची आणि सकाळची ती जवळीक आता कुठल्या कुठे पळून गेली होती, आणि तिची जागा एका विचित्र अवघडलेपणाने आणि उशीर झाल्याच्या शरमिंदेपणाने घेतली होती.
आम्ही लगबगीने उठून कपडे घातले. कोणीच काही बोलत नव्हतं. खोलीतील वातावरण आता सकाळपेक्षाही अधिक गंभीर वाटत होतं. बाहेर बायको काय म्हणेल, ह्याचीच भीती दोघांच्याही मनात होती.
आम्ही अत्यंत संकोचाने खोलीचं दार उघडून बाहेर आलो. हॉल रिकामा होता. आम्ही डायनिंग टेबलजवळ आलो, तर तिथे जेवणाची ताटं मांडून ठेवली होती आणि ती झाकलेली होती. माझी बायको तिथे नव्हती.
"कुठे गेली ही?" मी हळूच म्हणालो.
माईने फक्त खांदे उडवले.
तेवढ्यात माझी बायको आतल्या खोलीतून बाहेर आली. तिच्या चेहऱ्यावर आश्चर्य किंवा राग नव्हता. उलट ती अत्यंत शांत आणि समजूतदारपणे आमच्याकडे पाहून हसली.
"अरे व्वा! उठलात शेवटी!" ती म्हणाली, तिच्या आवाजात कोणताच दोष नव्हता. "मला वाटलं, काल रात्री झोप झाली नसेल नीट, म्हणून नाही उठवलं तुम्हाला. आराम करा म्हटलं. मी जेवण बनवून ठेवलंय. हातपाय धुऊन या, मी वाढते."
तिचं ते वागणं मला अनपेक्षित होतं. ती इतकी समजूतदार कशी वागत होती? तिला राग आला नसेल? की... की तिला हेच हवं होतं? आमच्या उशिरा उठण्याला तिने आमच्यातील 'जवळीक' समजून दुजोरा दिला होता का? तिच्या मनात नक्की काय चाललं होतं, हे कळायला मार्ग नव्हता, पण तिच्या त्या समजूतदारपणामुळे माझा जीव अधिकच घुसमटला.
आम्ही हातपाय धुऊन आलो. तिने आम्हाला जेवायला वाढलं. जेवतानाही ती आमच्याशी अगदी सहजपणे बोलत होती, जणू काही आमच्यात काहीतरी अत्यंत खास आणि गोपनीय घडत होतं, ज्याला ती पूर्ण पाठिंबा देत होती. ती माईची अधिकच काळजी घेत होती.
जेवण झाल्यावर, ती अचानक उठली. "अरे हो, मला आठवलंच! मला जरा बाजारात जायचं होतं, मैत्रिणीकडेही चक्कर टाकायची आहे. तुम्ही बसा आरामात, मी येते जाऊन,"
असं म्हणत ती पटकन पर्स घेऊन घराबाहेर पडलीसुद्धा.
